Powszechnie wiadomo, że cukier spożywany w nadmiarze ma negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Nie tylko przyczynia się bowiem do nadwagi i otyłości, ale również znacząco przyśpiesza proces starzenia oraz nasila niektóre stany zapalne. Aby ograniczyć ilość przyjmowanego cukru, warto więc postawić na ich zdrowszą alternatywę. Wśród zamienników sacharozy można odnaleźć zarówno substancje naturalne, jak i syntetyczne o zróżnicowanej wartości kalorycznej. Czym skutecznie zastąpić cukier? Poznaj najpopularniejsze rodzaje zdrowszych słodzików!
Dlaczego cukier jest niezdrowy?
Sacharoza znana jako cukier stołowy wytwarzana jest głównie z buraków i trzciny cukrowej. Mimo, iż wywodzi się z naturalnych składników to jednak dzienne zapotrzebowanie organizmu na węglowodany wynosi tylko 10%. Niestety, ale większość obecnie dostępnych produktów żywnościowych zawiera zbyt duże ilości cukru, które często spożywane przyczyniają się do sporego przekraczania zalecanych dawek. Należy również zauważyć, że cukier jest bardzo kaloryczny (około 400 kcal na 100g), a także cechuje się wysokim indeksem glikemicznym (IG 70). Systematyczne przyjmowanie tej substancji powoduje gwałtowny skok glukozy we krwi oraz szybki jej spadek, co skutkuje poważnymi zaburzeniami metabolicznymi. Nic więc dziwnego, że nadmierne spożywanie cukru staje się zazwyczaj główną przyczyną wystąpienia insulinoodporności i cukrzycy typu 2. Ponadto biały cukier jest produktem bardzo przetworzonym, dzięki czemu nie posiada żadnych istotnych witamin oraz wartości odżywczych. Zawiera za to puste kalorie, które w żaden sposób nie wspierają pracy naszego organizmu.
Systematyczne spożywanie cukru w większych ilościach może powodować:
- nadwagę i otyłość;
- uszkodzenia białek budujących tkanki i komórki;
- próchnicę zębów;
- nasilenie stresu oksydacyjnego;
- problemy z koncentracją;
- przyśpieszenie procesów starzenia się organizmu;
- miażdżycę i choroby układu krążenia;
- nasilenie stanów zapalnych;
- rozwój chorób cywilizacyjnych;
- insulinoodporność i cukrzycę typu 2.
Na szczęście sięgając po zdrowsze zamienniki cukrów możemy w dużym stopniu ograniczyć negatywny wpływ tej substancji na nasze zdrowie.
Czym zastąpić cukier w diecie? Najpopularniejsze słodziki
W trosce o własne dobro, warto wprowadzić do swojej diety zdrowsze alternatywy cukru. Na rynku znajdują się sztuczne i naturalne słodziki, które dodane do napojów, posiłków lub deserów nadają potrawom słodszego posmaku tak jak tradycyjny cukier stołowy. Koniecznie trzeba też zwrócić uwagę na substytuty słodzące zawierające w składzie antyoksydanty, probiotyki bądź związki wspierające mikroflorę jelitową. Jakimi słodzikami można więc zastąpić cukier?
Ksylitol
Ksylitol to cukier pozyskiwany w procesie destylacji z kory brzozy. Wywodzi się z Finlandii, gdzie został tam odkryty pod koniec XIX wieku. Ze względu na swoją chemiczną budowę smakuje podobnie jak cukier stołowy. Jednocześnie posiada, aż o 40% mniej kalorii (2,4 kcal na 1 g) i cechuje się 14-krotnie niższym indeksem glikemicznym, przez co nie powoduje większych wyrzutów insuliny. Ksylitol w porównaniu do innych węglowodanów bardzo powoli się wchłania i metabolizuje, dzięki czemu idealnie nadaje się dla cukrzyków oraz diabetyków. Ponadto ceniony jest również za właściwości antybakteryjne oraz zapobieganie rozwojowi próchnicy. Systematyczne używanie tej substancji wzmacnia też odporność, przeciwdziała zakwaszeniu organizmu, wspomaga wchłanianie wapnia, polepsza mikroflorę bakteryjną, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy. Ksylitolem słodzi się kawę i herbatę, przetwory owocowe, desery oraz wypieki i ciasta (oprócz drożdżowych). Nadaje się do mrożenia, pieczenia, a także gotowania. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że cukier brzozowy przyjmowany w nadmiarze może powodować wzdęcia i biegunki, dlatego nie powinno się przekraczać spożywania trzech łyżeczek produktu dziennie.
Erytrytol
Erytrytol pochodzi z tej samej grupy co ksylitol. Naturalnie występuje więc w niektórych owocach czy pyłkach kwiatowych, jednak najczęściej wytwarzany jest podczas fermentacji glicerolu. Ten półsyntetyczny słodzik ma taką samą postać jak tradycyjny cukier stołowy, chociaż posiada około 65-70% słodkości sacharozy. Z pewnością jego dużą zaletą okaże się niskokaloryczność. W 100 g produktu znajduje się bowiem około 20 kcal. Dodatkowo ten substytut cukru cechuje się praktycznie zerowym indeksem glikemicznym, przez co nie podnosi poziomu glukozy i insuliny. Erytrytol nie jest metabolizowany przez organizm, a po dobie zostaje całkowicie wydalany z jelit. Świetnie nada się więc dla osób dbających o swoje zdrowie oraz diabetyków. Warto również zauważyć, że erytrytol w porównaniu do ksylitolu nie powoduje dolegliwości przeczyszczających, dzięki czemu może być z powodzeniem stosowany w większych ilościach. Substancję wykorzystuje się głównie do słodzenia gorących napojów. Ze względu na wysoką odporność na działanie wysokiej temperatury świetnie sprawdzi się także jako dodatek do ciast i wypieków.
Sorbitol
Sorbitol jest kolejnym słodzikiem opartym na alkoholu cukrowym. Naturalnie można go odnaleźć w owocach, algach i grzybach. Charakteryzuje się kalorycznością na poziomie 2,6 kcal/100g oraz indeksem glikemicznym wynoszącym 9. Oznacza to, że powinien być przede wszystkim wybierany przez osoby będące na dietoterapii cukrzycy. W porównaniu do innych węglowodanów okaże się również mniej słodki. Sorbitol przyda się przy pieczeniu ciast oraz przygotowywaniu sosów, musztard, a także dżemów.
Maltitol
Maltitol to popularna substancja słodząca, którą pozyskuje się z ziaren zbóż. Nie zawiera jednak przy tym glutenu. Posiada podobny smak do cukru białego, jednocześnie cechując się ponad połowę mniejszą kalorycznością. Bardzo wolno wchłania się w przewodzie pokarmowym, dlatego nie przyczynia się do gwałtownych wahań glukozy. Maltitol zazwyczaj stosuje się do słodzenia czekolad, batoników i gum, a także rozmaitych produktów typu light. Ponieważ pod wpływem temperatury nie zmienia swoich pierwotnych właściwości to może być wykorzystywany do pieczenia i gotowania. Słodzik ten nie powoduje większych skutków ubocznych, ale przyjmowany w nadmiarze często doprowadza do wzdęć.
Na jakie substancje słodzące trzeba uważać?
Niektórzy producenci promują własne wyroby jako „zdrowsze” zamienniki białego cukru. Większość tego typu substancji słodzących ma jednak podobne właściwości jak sacharoza. Cukier brązowy czy trzcinowy zawiera praktycznie tyle samo kalorii, co cukier biały. Z kolei popularny ostatnio cukier kokosowy ma niższy indeks glikemiczny i lepsze wartości odżywcze, ale kalorycznie niczym nie różni się od swojego klasycznego odpowiednika. Aby rzeczywiście wprowadzić do diety zdrowsze substytuty cukru koniecznie trzeba więc dokładnie czytać etykiety i informacje na nich zawarte.
Ograniczenie cukru w diecie pozytywnie wpływa na nasz organizm i samopoczucie. Warto szczególnie zwrócić uwagę na poliole (erytrytol, ksylitol, maltitol i sorbitol), które polecane są zarówno osobom pragnącym przejść na zdrowszy tryb życia, jak i diabetykom czy cukrzykom. Wyeliminowanie sacharozy na dłuższą metę przyniesie jednak wiele prozdrowotnych korzyści oraz pozwoli znacząco zmniejszyć ryzyko rozwoju wielu chorób.
Bardzo dziękujemy za przeczytanie naszego wpisu. Zachęcamy do sprawdzenia naszych innych publikacji oraz do zapoznania się z naszą ofertą słodzików.
